Tongriem artikelen
- februari / 2019
De Boefjes studie is een Borstvoedingsonderzoek naar het Effect van een Frenulotomie. 175 borstvoedende moeders zijn gedurende 6 maanden gevolgd. Klik hier voor de publicatie en meer informatie. Klik hier voor de resultaten die zijn gepubliceerd in de internationale medische literatuur.
De roze wolk. Iedereen heeft het erover tijdens de zwangerschap en na de geboorte van je kind, een wolk van een baby. Soms is die wolk helemaal niet roze, maar donker(roze). Als er geen wolkje aan de lucht is, kom je niet terecht bij de Tongriem Kliniek. Als er wel bijvoorbeeld voedings- of spraakproblemen zijn, zou het zo maar kunnen.
Al jaren komen op mijn reguliere spreekuur, als tandarts in een tandartsenpraktijk, kinderen of volwassenen met spraak- of eetproblematiek. Via de logopedie of in verband met ruimtegebrek in het gebit via de orthodontist. Ook zonder tanden kunnen er bij jong en oud problemen zijn. Bij ouderen met een kunstgebit zie ik dit terug tijdens het plaatsen van implantaten voor een klikgebit. En bij baby’s tijdens het moeizaam drinken uit de borst of fles.
De naam was niet altijd Tongriem Kliniek. Vier jaar geleden heette het “een afspraak bij Kirsten” op haar tongriem spreekuur. Destijds begreep ik als kersverse moeder maar al te goed het belang van goed drinken en groeien van je baby. Zo gingen alle lege gaatjes in mijn agenda naar de baby’s in plaats van mijn eigen patiënten. En toen die gaatjes allemaal gevuld waren (om in tandarts termen te spreken) maakte ik, naast mijn reguliere werk én nadat ik mijn zoontje naar bed had gebracht, afspraken ’s avonds en in het weekend om andere moeders te kunnen helpen. Die afspraken maakte ik met mijn eigen mobiele telefoon en naderhand probeerde ik via “whatsapp in contact met de ouders te blijven om de baby’s te kunnen volgen. Toen de hulpvraag steeds groter werd en mijn vrije avonden en weekenden steeds korter, besefte dat ik maar 2 handen had en handen te kort kwam.
Het werd tijd voor méér professionele hulp. Ik wilde een verschil kunnen maken voor baby’s, kinderen en volwassenen overal ter wereld. Het werd tijd om multidisciplinair te gaan werken samen met een arts, lactatiekundigen, logopedisten en andere therapeuten. Zo liep ik met mijn hoofd in de wolken over het oprichten van een Tongriem Kliniek. Een goede start en zelfvertrouwen in het leven is wat je iedereen gunt, ongeacht de leeftijd. En als de Tongriem Kliniek daarbij een zetje (of sneetje) in de goede richting kan geven doen we dat om die reden. Een roze wolk is het misschien niet als je bij ons komt, maar achter de wolken schijnt altijd de zon!
Wie is niet opgegroeid met het gezelschapsspel Dokter Bibber. Met Dokter Bibber probeer je jouw patiënt zonder te bibberen weer beter te maken. Opereer hem zonder te bibberen, want anders gaat de zoemer!
Helaas is opereren geen (kinder)spel. Ten eerste vertrouwt een patiënt je volledig. Hij of zij gaat ervan uit dat je als dokter weet wat je doet en handelt op een correcte en professionele manier. Oudere kinderen en volwassenen liggen achterover in een heel kwetsbare positie. Bij de baby’s leggen ouders hun kostbaarste bezit letterlijk en figuurlijk in mijn handen. Dit is iets wat ik en mijn collega’s ons erg bewust van zijn. Ten tweede is een vaste hand of juist twee linkerhanden bepalend voor het wel of niet slagen van een operatie. Met mijn bibberende handen zit het gelukkig wel goed. Als ouders zich ongerust maken over het bewegen van het kind, zeg ik gekscherend dat ik het na zoveel ervaring met mijn ogen dicht kan. Geen zorgen, ik zal dit niet uitproberen…
Echter blijken wij onze ogen altijd juist wagenwijd open te moeten houden. Bij de kliniek ligt niet alleen de focus op de mond, maar ook op de algehele conditie van de patiënt. Wij krijgen soms echt “bibbers” als andere zorgverleners het hier minder nauw mee nemen. Zo zag mijn collega laatst een baby die slap was en verhoging had. Het bleek om een baby te gaan met een dreigende sepsis (bloedvergiftiging) door een ontsteking aan zijn navel. Als mijn collega niet adequaat had gehandeld door direct de baby naar het ziekenhuis per ambulance af te voeren, had die moeder met lege handen gezeten. Gelukkig zijn moeder en baby inmiddels weer twee handen op een buik en werd mijn collega op handen gedragen. Ze was geen “dokter bibber”, maar dokter “ridder”.
Het blijkt dat je de handen ineen moet slaan om de beste zorg te kunnen verlenen en waar nodig de touwtjes in eigen hand moet houden. Helaas gold dit niet voor John Spinello, de bedenker van ‘Dokter Bibber’ in 1964. Hij verkocht ‘Operation’, zoals het spel in het Engels heet, destijds voor 500 dollar aan een speelgoedmaker. Vijftig jaar later had Spinello zelf 25.000 dollar nodig voor een operatie in zijn mond – geld dat hij niet had. Hij stond gewoon in de kou te klappertanden én te bibberen.
Menig ouder die ik in de Tongriem Kliniek ontmoet, zijn bekend met de gang van zaken op en rondom het schoolplein zoals bij “de Luizenmoeder”*. Regelmatig kom ik op dat schoolplein kinderen, of broertjes/zusjes tegen die ik in het verleden behandeld heb aan hun tongriem. Hierdoor gaat de Tongriem Kliniek zeker over de tong op het schoolplein.
Zo bleek niet alleen in Groningen. Voor haar eigen kind, was een Amsterdamse juf door een moeder getipt. De desbetreffende moeder was een intelligente Russische dame die absoluut haar hart op de tong had. Ze had zich zodanig verdiept in de materie dat de keuze voor haar twee kinderen viel op een orthodontist in Londen en de behandelend arts in Groningen.
Zij en de vader besloten vervolgens ook behandeld te willen worden aan hun tongriem. Een goede rustpositie voor de tong is tegen het gehemelte. De moeder wilde dit direct na de behandeling gaan trainen. Voor optimale concentratie nam deze moeder al mediterend met Duck tape over haar mond geplakt, voorin de auto plaats naast haar man. Dit was de kijkers op de andere rijbaan niet ontgaan en de politie werd wegens een ontvoering gewaarschuwd.
Een bezoek aan de Tongriem Kliniek werd ineens de Bond film: From Russia with Love. Een Russische moeder als spionne, ontvoerd door een vriendelijke vader… Dat verzin je toch niet? Thuis aangekomen in Amsterdam viel de politie letterlijk en figuurlijk met de deur in huis en werd de vader stevig “aan de tand gevoeld”. Omdat deze moeder reeds voorafgaand aan de behandeling al goed van de tongriem gesneden was, werd het voorval snel opgelost en liep het af met een sisser.
Op de vraag van ouders of ik bang ben dat baby’s en kinderen me later op komen zoeken als ze volwassen zijn, is het antwoord “Nee”. Kinderen zien mij op het schoolplein niet als “tongdokter” maar als de mama van… Het enige waar ik nu wel bang voor ben is naast luizen, voor een inval van de politie. Als mensen hun tongpositie gaan trainen met Duck tape, dan zal ik toch het achterste van mijn tong moeten laten zien…
*De Luizenmoeder is een Nederlandse komedie die gaat over het leven op en rond de basisschool, waar vaak regels en (gedrag)codes gelden en volwassenen zich soms als kinderen gedragen en omgekeerd.
“Zijn we er al?” Deze vraag hoor ik al voor we de hoek van de straat om zijn. Voor kinderen duurt reizen lang. Zeker als je geen idee hebt waar de reis heen gaat. Reizen duurt ook voor ouders lang. Er zijn veel plas-stops, gesleep met veel te veel bagage: drinken, eten, speelgoed, knuffels, reservekleding voor alle mogelijke weersomstandigheden en vooral heel veel reserve luiers. “Men moet reizen om te leren.” – aldus Mark Twain. Als moeder vind ik het meer leren om te reizen (met kinderen).
Bij de Tongriem Kliniek komen patiënten vanuit de hele wereld. Wij zien baby’s, kinderen en volwassenen vanuit heel Nederland en Europa. Met name de Scandinaviërs, waaronder de Denen weten ons te vinden. Het leuke van deze diversiteit is, dat je de gebruiken en gewoonten van andere landen leert herkennen. Met kouder weer, herkennen we ze in de wachtkamer al aan de wollen mutsjes en wollen kleding. Daarnaast hebben de baby’s altijd een eigen donzen dekbedje mee. We leren de belangrijkste woorden in de communicatie (“sød” en ”is”, ofwel fopspeen en ijsje). En zoveel personen met een verschillende etniciteit maken het werk kleurrijk. Na het geven van een lezing in Kopenhagen zat ik met Eskimo’s uit Groenland in het vliegtuig terug naar Groningen. Ik stond er niet bij stil hoe groot en divers Denemarken is, en hoe belangrijk bereikbaarheid en toegankelijkheid in de zorg is.
Veel van de Denen die ons bezoeken vliegen van Kopenhagen naar Groningen Airport. De vlucht werd tijdelijk geschrapt door de vliegmaatschappij. Het schrappen zou vanwege financiële redenen zijn. Wij hadden het idee dat het misschien door de Tongriem Kliniek kwam. Op het nieuws hoorden we over een bommelding op het vliegveld en dat een speurhond vanuit Schiphol werd ingevlogen om onbeheerde bagage te checken. Met een rood hoofd vertelden de Deense ouders dat deze onbeheerde bagage, een koffer vol met luiers was, die in de haast naar hun afspraak vergeten was. Voor de speurhond waren we blij dat het om schone luiers ging.
Reizen voor medische hulp is geen eenvoudige keuze. Het antwoord op die vraag: ”zijn we er al?”, is dan ook “nee”. We zijn er nog lang niet. Er is nog veel te onderzoeken en te leren over dit onderwerp. We hebben nog een lange reis voor de boeg…
Als (tand)arts leggen wij de eed van Hippocrates af. Hierin beloven wij de geneeskunst zo goed als mogelijk uit te oefenen ten dienste van de medemens. Het belang van de patiënt wordt vooropgesteld en we zullen de patiënt niet schaden. Tevens staat in deze eed dat we de eigen geneeskundige kennis en van anderen dienen te bevorderen. Evenals de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg.
Om hier gevolg aan te geven geef of volg ik (inter)nationaal lezingen en congressen. Door kennis en ervaring uit te wisselen kunnen we samen verder komen in deze “tongriem problematiek”. Ik wil als arts een stem zijn voor de moeders en baby’s wanneer borst- of flesvoeding niet gaat. Alleen dan is er wel “een stem” nodig. Als jonge moeder verlies ik mijn stem niet door te veel feestjes of door hard te schreeuwen tegen mijn kinderen. Eerder door de zoveelste kleine snotneus die een verkoudheid aan mij doorgeeft. Dit slaat direct over op mijn stem, zodat ik dan zelf als dokter moet uitdokteren hoe beter te worden. De laatste dokter heeft immers altijd gelijk…
Recentelijk kon ik op het nippertje met een enigszins hese stem een lezing geven in Kopenhagen. Zo had een moeder haar baby meegenomen om tussendoor te voeden. Ze nam het waarschijnlijk letterlijk en figuurlijk om haar baby de kennis met de paplepel in te geven. Ook presenteerden sommige buitenlandse collega’s op hun sokken en waren een aantal deelnemers fanatiek aan het breien. Zouden daar de “geitenwollen sokken” vandaan komen? In de lobby behandelden collega’s elkaar met manuele therapie. Een spreekuur is immers niet plaats gebonden.
Zo hield mijn collega als “flying dokter” een Tongriem spreekuur in de lucht tijdens de terugvlucht naar Groningen. De piloot had last van slaap apneu, spierspanning en andere klachten. Hij wilde graag meer weten over de Tongriem Kliniek. Dit kleine vliegtuig was echter zonder automatische piloot. Erg fijn dat de copiloot tijdens dit spreekuur zich niet liet afleiden en het vliegtuig manueel ook daadwerkelijk naar Groningen vloog. Ze hielden hun beroep in ere. Zoals ik het beroep van arts in ere zal houden.
Dat beloof ik.
In de Tongriem kliniek is als “tongdokter” geen dag hetzelfde. Elke tong ziet er anders uit. Een afdruk van je tong is net zo uniek als een vingerafdruk. De problematiek om naar de “tongdokter” te gaan is voor iedereen anders. Denk aan problemen met slikken, praten, kauwen, zuigen, proeven en voelen. Evenals de leeftijd. Het jongste patiëntje was 1 dag oud en de oudste 77 jaar.
De start in het leven begint met goed slikgedrag. Baby’s ontdekken met behulp van de tong door van alles in hun mond te stoppen en te proeven (evenals zand, gras, modder, etc.).
De peuters en kleuters komen vervolgens omdat het praten of eten moeizaam gaat. Uiteraard verschillen smaken en smaken verschillen. Met de smaakpapillen onderscheiden we zout, zuur, bitter, zoet en umami. Umami is vrij vertaald: ‘de heerlijke smaak’. “Vrij vertaald” voor de meeste peuters en kleuters: snoep, chocolade en ijsjes. Het advies qua eetspelletjes komt neer op ijsjes likken en snorren van appelstroop of chocopasta.
De schoolgaande kinderen komen via de logopedie of orthodontist met een tongpositie die voor spraak of groei niet gunstig is.
De pubers komen schoorvoetend vanwege het tongzoenen (met papa en mama op de gang).
De studenten zijn hier een stuk opener in. Laatst bezocht een jongeman mij vanwege zijn “technische” beperkingen tijdens het tongzoenen. Hij had het verzoek om zoveel mogelijk ruimte te creëren.Ik legde uit dat een tong een spier is voor zowel langzame als snelle vormveranderingen, maar hier wel anatomische grenzen aanzitten. Vervolgens gaf ik hem instructies en uitleg voor náde behandeling. De vraag die hij mij vervolgens stelde was wanneer en hoe hij weer mocht tongzoenen… Het antwoord was als volgt:Een tongdokter kan advies geven over wonden, eet en slikgedrag, maar niet over technische hoogstandjes in het liefdesleven. “Trial and error” zou het advies zijn”.
We vergeten soms wat voor weg de tong gedurende ons hele leven aflegt. Gelukkig komen mijn oudste “tongriem” patiënten niet met dit soort vragen. Die zijn al blij als het kunstgebit minder snel loskomt en minder vaakhoeft te wordenvast geplakt. Met de zomerhitte op komst plakt er al genoeg. Ik wens u een fijne zomer toe met veel ijsjes ter oefening!
De eerste zomerdag weet je vaak nog goed. De zomer wordt vaak met eerste keren geassocieerd. De eerste keer op vakantie, de eerste keer zwemmen, de eerste kus en andere eerste keren… Nu de nazomer is begonnen, keert iedereen terug. Het is weer tijd voor de eerste keer werken, school, crèche en blog.
De Tongriem Kliniek staat ook symbool voor eerste keren. Niet omdat wij de eerste Kliniek in Nederland en continentaal Europa zijn, maar omdat wij voor veel ouders het eerste uitje zijn. Iedere jonge ouder heeft last van stress bij vertrek. Wat neem je allemaal mee voor een baby en hoe past die maxicosi in de auto. Bij de baby’s zien we soms de eerste traantjes. Altijd een bijzonder moment omdat we de baby’s helaas niet kunnen uitleggen waarom we ze graag helpen. Bij de peuters en kleuters horen we terug hoe er eerste keren zijn van beter en duidelijker praten of het eten van grote stukjes. Bij tieners de eerste keer durven zoenen en bij volwassenen de eerste keer geen hoofd of nekpijn. Afgelopen week waren we zelfs getuige van de eerste stapjes! Kortom allemaal eerste keren die ons bijblijven.
De zomer staat ook symbool voor zomertrends. Dit jaar bloemen, exotische prints en franjes. Veel ouders, artsen en andere zorgverleners denken ook dat het klieven van een tongriem een trend is. Het klieven van de tongriem wordt echter al gedaan sinds mensenheugenis. Er zijn zelfs afbeeldingen uit 1620. Het klieven is dus al 400 jaar een trend! Iedereen kent wel de verhalen van vroeger, hoe de voedvrouw het met een lange nagel deed. Vervolgens werd de ingreep met een scherp schaartje toch praktischer en hygiënischer gevonden. Begin 20eeeuw kwam elektrochirurgie voor kleine operaties in opkomst en in de jaren zestig deed de laser zijn intrede. Wat betreft het klieven van een tongriem kan er dus geen sprake zijn van een zomertrend.
De discussie of het klieven een trend of hype is, zal voorlopig nog wel even duren. Er zullen nog vele zomers overheen gaan voor er consensus zal zijn. Het lijkt wel op de discussie of een zomertijd en wintertijd vandaag de dag nog wenselijk is. Eén ding weet ik zeker: de tijd zal het ons leren!
“Klieven van tongriemen heeft geen nut!” volgens menig collega. Onze hersenen zijn erop gericht het eigen gelijk te bevestigen. Dat mechanisme heet “ego defense” aldus Margriet Sitskoorn, hoogleraar klinische neuropsychologie. Iedereen lijdt aan ego defense. Je hoeft daarvoor slechts de ideeën van een ander al dan niet bewust af te wijzen. Als je met gelijkgestemden bent zal dat bijdragen aan een positief groepsgevoel. De negatieve kanten daarvan worden weg gedrukt. Bij contacten met andersdenkenden gebeurt het omgekeerde: die deugen niet.
Dat de Tongriem Kliniek en ik niet deugen horen we regelmatig. En ook ik lijd aan “ego defense”. Ik voel weerstand opkomen als ik iets lees wat niet overeenkomt met mijn eigen ideeën. Bij wetenschappelijke artikelen leidt dat direct tot de vraag of de toegepaste onderzoeksmethode wel deugde. Terwijl ik mezelf ook kan afvragen of mijn mening gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek wel deugt. Je moet op zoek gaan naar informatie die je eigen mening in twijfel trekt in plaats van versterkt (Karl Popper).
Wat pas echt weerstand in mij oproept en lijdt tot “ego offense” ipv “ego defense”, zijn de foutieve behandelingen die ik wekelijks voorbij zie komen(zie voor illustraties post Facebookpagina Tongriem Kliniek). Dan heeft het klieven inderdaad geen enkel nut. Deze behandelingen werden gedaan vanuit een zogenaamde bevoegdheid of zogenaamde bekwaamheid. Gedaan vanuit de zogenaamde wetenschap of zogenaamde associatie met mij. Laat ik hierover heel duidelijk zijn: Ik heb helemaal niemand opgeleid!
Een (tand)arts of verloskundige is altijd volledig zelf verantwoordelijk voor zijn/haar handelen, ook als dit niet goed is! Foutieve behandelingen deugen namelijk nooit!
Het ego is niets meer dan een drieletterige benaming van onze eigen denkbeelden die ons wereldbeeld bepalen en tot uiting komen via ons gedrag. Het ego is een product van ons eigen denken, een kader van waarden, normen, regels, overtuigingen, ervaringen, en aannames.
Het zou deugen als mede-, voor- en tegenstanders van het klieven beseffen dat hoe sterker hun eigen ego is, hoe waarschijnlijker het is dat andere mensen de bron van het probleem zijn.
Het zou niet uit moeten maken of dit ego nu lijdt aan “offense” of “defense” zolang het patiënten belang maar voorop blijft staan!
Een lach en een traan liggen soms dicht bij elkaar. In de Tongriem Kliniek wordt er gelukkig ook vaak gelachen, naast het wegpinken van een traantje. Dit komt omdat onze patiënten en de ouders van onze patiënten vaak een goed gevoel voor humor hebben.
Denk aan bijvoorbeeld het geven van bijnamen. Wie heeft er niet een bijnaam gehad als kind? Van kleins af aan geven we de speciale mensen om ons heen een leuke bijnaam. Vaak afkomstig van een specifieke gebeurtenis blijft de bijnaam plakken tot laat in de tienerjaren en soms zelfs voor het leven. Nu zijn de bijnamen die wij over het algemeen horen geen namen die je de rest van je leven wil uitleggen. Op het moment dat de baby weer aan de borst bij mama gaat: “kleine piranha”. Even doorbijten zegt mama dan… Door de hoeveelheid luchtinname die wij bij onze baby’s zien horen we bij al die scheetjes: “klein scheetkussen” van me. Of als ze veel bijgeluiden maken of het wegklokken tijdens het drinken: “hij klinkt wel als een dorstige zeeman”. Of als er dan een harde boer uitkomt: “Hij lijkt wel een volwassen vent, want hij kan harder boeren dan papa”!
Ook de mama’s worden besproken. Als ze continu staand moeten voeden en heen en weer lopen: “Het lijkt wel een lopend buffet!” De mama’s die direct weer na de bevalling naar hun oude vorm terugkeren zijn de Barbamama’s. Wij zien vooral kwetsbare moeders, die altijd door het vuur gaan voor hun baby, of ze nu borstvoeding geven of niet. Over vuur gesproken, door de elektrotoom hangt er weleens een apart luchtje. Vaders vinden het dan naar barbecue of de elektrische vliegenmepper ruiken. Een jongen vond het meer naar popcorn ruiken…dat vonden wij toch wel iets vriendelijker klinken.
Tot slot hebben we nog de categorie versprekingen. Mijn collega’s lactatiekundigen worden zeer gewaardeerd. Echter worden ze met regelmaat als “lactosedeskundige” of “lactatieverpleegkundige” aangesproken. In ieder geval iets met melk ofzo… En om met de feestdagen op komst af te ronden kunnen wij ook de “advent” fles ipv de “Avent” fles wel waarderen. Ik denk dat Toon Hermans de spijker op de kop sloeg met de volgende uitspraak: gevoel voor humor begint bij gevoel voor verdriet!
De feestdagen staan weer voor de deur. Sinterklaas is uitgezwaaid en nu is men weer bezig met de kerstgedachte en reflectie van het afgelopen jaar. Kerst is én voelt natuurlijk voor iedereen anders. Als je “kerstgedachte” opzoekt in de encyclopedie komen hier 2 definities uit: 1. Instelling het beste te doen zoals voorgehouden met kerst. 2. Overpeinzing in vrede en welwillendheid. Wat zou het mooi zijn als de kerstgedachte voor het hele jaar zou gelden.
Het afgelopen jaar hebben vele ouders hun baby of kind aan ons toevertrouwd. Wij beseffen elke dag dat wij hierdoor het kostbaarste en dierbaarste bezit van iemand in handen hebben. Inmiddels volgen 500 ouders en andere zorgverleners wat de Tongriem Kliniek doet en bezighoudt. Onze instelling is daarom het hele jaar te doen wat het beste is als er problemen zijn en niet alleen met de kerst.
Niets is zo vervelend als de stress wanneer een baby niet drinkt en groeit of een kind niet kan eten of praten. Er is dan elke dag stress én niet alleen decemberstress. Decemberstress is een vorm van stress die optreedt in verband met of tijdens de feestdagen in december. “Loesjes” definitie van decemberstress vind ik pakkender: “een kerstkaarsje met een burnout.” Als ouder brand je op als het niet goed gaat met je kind. Het is onze taak als zorgverleners om ouders en patiënten het hele jaar een fijn gevoel te geven en ik ben elke dag dankbaar dat wij als kliniek hieraan kunnen bijdragen.
De kerstgedachte van de Tongriem Kliniek bestaat uit:
Fijne feestdagen!
In onze boom
groen als nooit tevoren
brandt één lampje niet
het valt niet op
het zit niet van voren
eigenlijk niemand die het ziet
het lampje is
niet stuk of zo
het geeft gewoon geen licht
en wij…
wij laten het gebeuren
het zit toch niet in het zicht
maar ergens
in de nacht
als alle andere lichtjes doven
zien wij soms
verwacht en haast niet te geloven
dat ene lichtje
stilletjes fonkelen
warmer, mooier dan de rest
en weten wij weer
dat elk lampje
wil schijnen met de kerst
Toon Hermans
Een nieuw jaar is begonnen en januari is de maand van de beste wensen en de goede voornemens. De Tongriem Kliniek kijkt uit naar een jaar vol nieuwe uitdagingen. Januari is ook de maand van “Blue Monday”. Deze blauwe maandag waarin de meeste mensen zich treurig en neerslachtig voelen door niet volgehouden voornemens of omdat het nieuwe jaar nog niet heeft gebracht wat het zou moeten. Dat januari soms een grillige start kent hebben we ook ervaren bij de Tongriem Kliniek.
“If anything can go wrong, it will” is de eerste wet van Murphy. Iedereen kent het verschijnsel wel dat bij kassa’s in winkels andere rijen sneller gaan. Dat je op de snelweg bij filevorming altijd de verkeerde rij lijkt te kiezen en dat de treinvertraging heeft, maar de aansluiting wèl stipt op tijd vertrekt. En net op het moment dat je denkt de zaken op orde te hebben, er wéér iets mis gaat.
Bij de Tongriem Kliniek hebben we vaak te maken met een andere wet van Murphy.
De wet van Dr. James Murphy, ofwel de Murphy’s manoeuvre. Wanneer je met een vinger onder de tong heen en weer kan bewegen zonder veel “weerstand” te voelen, is er hoogstwaarschijnlijk voldoende bewegingsruimte voor de tong. Als je een lijntje, verkeersdrempel, gitaarsnaar, hekje, boomstronk of iets dergelijks waarneemt, zit er hoogstwaarschijnlijk een tongriem die de tongbewegingen kan beperken. Wanneer wij dit als behandelaar waarnemen na de gehele mond te hebben onderzocht en duiden op problematiek tijdens het voeden, eten, spreken e.d., gaan wij over tot behandeling.
Dat Murphy’s wet en Murphy’s manoeuvre samen kunnen komen in januari hebben we direct in onze eerste werkweek gemerkt. Op 1 dag hadden we te maken met extra patiënten die niet ingepland waren. Eén patiënt die een tweeling bleek te zijn en er hierdoor ook 2 verschillende behandelingen plaatsvonden. Daarbij aan het einde van de ochtend een wondje wat iets langer bloedde dan gebruikelijk. In de middag de politie op de stoep, omdat een moeder per ongeluk haar baby in de auto had ingesloten. Gelukkig was er genoeg “blauw” op straat. Tot slot rondden we de dag af met een baby waarbij we een gedeelte van de wond moesten hechten, omdat deze baby een anatomische afwijking bleek te hebben.
Kortom een frisse start van het jaar met genoeg uitdagingen. “Mondays are for new starts”!
Februari is tot op heden een stormachtige maand geweest met al 8 dagen storm op de teller. Stormen Ciara, Dennis en Ellen trokken de vorige weekenden over Nederland en zorgden voor veel schade. Schade komt niet altijd door een storm. Als de gemeente dwars door elektriciteitskabels graaft is er ook veel schade. Zonder elektriciteit werkt er helemaal niets: geen licht, geen telefoon, geen internet en ook geen apparatuur… Het is dan géén storm in een glas water!
‘s Ochtens beginnen in een duister gebouw zonder werkende verlichting voelt spookachtig en een beetje luguber in de winter en heet niet echt een warm welkom. Patiënten komen bij ons uit heel Nederland en Europa. Als mensen al uren onderweg zijn per auto of reeds in het vliegtuig zitten wordt afbellen lastig. Zeker als de telefoonlijn het niet doet en je niet op de computer kan zien wie die patiënten zijn. Maar niet ontmoedigd en ons flexibel opstellend, begonnen we met noodverlichting op twee behandelstoelen van een collega. Het was de enige plek in het gebouw met elektriciteit, en zo kon de eerste patiënt uit de andere kant van Nederland geholpen worden. Bij de tweede patiënt uit Denemarken van die ochtend had men de elektriciteit weer aan de praat gekregen; totdat 10 minuten later de gemeente Groningen iets verderop opnieuw een kabel zodanig raakte, dat de hele straat zonder stroom kwam te zitten….
Dat betekende definitief verkassen naar een andere werkplek mét elektriciteit! Terug naar onze oude praktijk 300 meter verderop, waar inmiddels een behandelstoel van een plastisch chirurg staat. Geen storm, maar wel in de stromende regen met de bakfiets op en neer. In de eerste rit de apparatuur en handschoenen, verdoving, e.d gebracht. In de tweede rit stoeltjes om op te zitten en de cadeautjes voor de oudere kinderen. Het moet een vreemd gezicht zijn geweest voor onze patiënten. Arriveren bij de Tongriem Kliniek op de werkplek van een plastisch chirurg. Sommige moeders vroegen al of de Tongriem Kliniek ook aan botox en lipfillers deed. Het water stond misschien tot aan onze lippen, maar we doen alléén behandelingen waar we kundig in zijn. Op deze stormachtige dag konden we maar één conclusie trekken: Het leven gaat niet over wachten tot de storm voorbij is, maar over leren dansen in de regen!
“Gezondheid is datgene wat je het gevoel geeft, dat het nu de mooiste tijd van het jaar is (F.P. Adams)”. Gezondheid is het grootste goed wat men bezit en dat is iets wat éénieder beseft nu COVID-19 Nederland in zijn greep heeft. Normaal gesproken is de lente een prachtige tijd. Echter deze lente van 2020 is er één van nood.
Maart roert zijn staart, maar na een stormachtig februari is er nu de echte stilte voor de storm. De afgelopen weken en inmiddels dágen blijven de richtlijnen van het RIVM omtrent COVID-19 aan aanpassingen onderhevig. De Tongriem Kliniek volgt deze nauwlettend. Helaas kunnen we momenteel kinderen en volwassenen niet meer helpen. We kiezen er nu bewust voor, alléén de allerkleinsten die voedingsproblemen hebben, te blijven helpen. Dat dit hoop geeft bij jonge ouders en met name de kraamvrouwen geeft ons weer de energie om door te gaan met zorg verlenen. In de eerstelijnszorg en met name in de tandheelkunde, lopen wij zelf veel risico op besmetting. Zolang onze eigen gezondheid en hulpmiddelen toereikend zijn, zullen we onze zorg continueren. Kraamvrouwen bieden ons hulpmiddelen aan uit hun kraampakket en een spontaan applaus van ouders motiveert ons enorm om in deze bizarre tijd door te werken. Het is mooi om te zien hoe verbindend een crisis kan werken, maar ook hoe egoïstisch. Laten we hopen dat de zetpillen, luiers en billendoekjes niet gehamsterd worden.
In Nederland zijn we niet de enige met problemen, de hele wereld staat momenteel in brand. Sommige van onze kleine internationale patiëntjes werden afgelopen week toch nog doorgelaten over de grens tussen Denemarken en Duitsland, terwijl deze reeds gesloten was. Hoe bijzonder is het dat grensbewakers het nut van borstvoeding inzien en een goede gezondheid van een baby! Deze Deense jonge ouders barstten in huilen uit, dat we ze wilden helpen en niet weg stuurden. Mijn hart gaat uit naar de ouders die door het vuur gaan voor hun kind. Mijn hart gaat nog meer uit naar alle zorgverleners overal ter wereld die helpen de brand voor de COVID-19 patiënten zo goed mogelijk te blussen. Laten we het deze lente samen oppakken en wanneer de bloemknoppen uitkomen, de situatie niet naar de knoppen helpen! “Leef in vreugde, in gezondheid, zelfs als de hele wereld ziek is. “, aldus Buddha
Blijf gezond!
“Lock down”
Inmiddels zijn we een aantal “Corana weken” onderweg en bekend met het pakket aan maatregelen omtrent Covid-19. Een pandemie, de dood, maar ook een geboorte komen nooit op het juiste moment. Het is mooi om te horen dat jonge ouders positief proberen te blijven in deze tijd. We verwachten immers meer jonge ouders door een geboorte golf over 9 maanden na deze intelligente lock down.
De roze wolk is echter een roze cocon geworden. Deze cocon begint nu al tijdens de zwangerschap. Minder controles bij de verloskundige en de aanstaande moeder gaat alleen naar de controles. De echo’s zijn zonder partner en de pretecho’s zijn zonder pret. Centering pregnancy bestaat niet meer, want niemand mag samen komen. Dr. Google is nu de dokter bij vragen over zwangerschapskwalen. Bij de bevalling mag de partner, mits deze gezond is, nog wel aanwezig zijn. Een jonge vader merkte al ad rem op dat hij in ieder geval bij het begin en aan het einde van de zwangerschap aanwezig is geweest. De rest van de tijd heeft de baby bij de moeder in quarantaine gezeten…
De cocon gaat door na de bevalling. Er ontpopt zich geen ruimte. De verloskundige belt na afloop, de huisarts komt niet langs en alleen de kraamzorg kan je op weg helpen. Alleen (k)raamvisite op afstand, terwijl je je kostbaarste bezit aan de wereld wilt tonen. Ouders zijn positief dat ze nu meer tijd hebben om te wennen aan een nieuw ritme. Dit geldt ook voor eventuele broertjes en zusjes. Dat er nog een maatschappij bestaat met andere gezichten, zullen deze pasgeboren baby’s pas over maanden ervaren. En dat deze nieuwe gezichten dichterbij dan 1,5 meter kunnen komen en een mond in plaats van mondkapjes hebben, zal een vreemde gewaarwording zijn.
Gelukkig is er altijd hoop op betere tijden. De babywinkels waren al open, laten we hopen dat de reguliere zorg ook verder open gaat voor jonge ouders en iedereen die hulp nodig heeft. Er was de laatste tijd zo weinig hulp beschikbaar voor ouders en baby. Laten we duimen voor een spoedige intelligente lock open!
Het van Dale woord van 2020 kan bijna niet anders worden dan “anderhalve meter samenleving”. Die anderhalve meter heeft noodgedwongen heel wat ruimte gecreëerd in onze samenleving. Inmiddels denk ik dat anderhalve meter vanaf 2020 niet meer hand in hand gaat met de huidige lessen wiskunde. Het wordt tijd voor nieuwe rekensommen…
Ook bij de Tongriem Kliniek is het passen en meten. Inmiddels draaien we onze hand hier niet meer voor om. We voelen ons vaak net verkeersregelaars die de verkeerstroom moeten leiden tussen collega’s en patiënten. We schudden geen handen, maar maken met een glimlach en handgebaar de juiste richting duidelijk. Vervolgens maken we toch direct in diezelfde ruimte weer contact. We hebben immers een contactberoep. Een contactberoep is een beroep wat contact met anderen heeft binnen die 1,5 m. Dat geldt zeker als je in de mond werkt. Het was dan ook best wennen na een periode uitsluitend babymondjes te zien, dat er weer monden zijn met tanden en kiezen. Én dat de behandelstoel weer gevuld wordt door lange benen van kinderen, pubers of volwassenen. We mogen iedereen weer een helpende hand bieden! Dit geeft energie…
Dat komt weer goed uit voor de nieuwe betekenis van het woord “beroep”. Je hebt tegenwoordig een vitaal beroep of niet. Vitaal betekent volgens diezelfde van Dale: voor het leven van groot belang òf krachtig én energiek. Ik dacht dat het eerder van belang was, dat men vitaal zijn beroep uitoefent… Dat is het mooie van in de zorg werken. De zorg is het enige vitale beroep wat zichzelf altijd probeert uiteindelijk overbodig te maken.
Voorlopig zal dit voor ons nog niet aan de orde zijn. Door de uitgestelde zorg tijdens de Corona uitbraak nam onze wachtlijst weer toe. Ondanks onze Corona-Coupe, zitten we met onze handen in het haar waar we nu iedereen moeten plaatsen. Dat zal voorlopig niet op anderhalve meter zijn. Ook al jeuken onze handen en komen we handen te kort, we zullen de handen ineenslaan om iedereen zo goed en snel mogelijk proberen te helpen. Dat ligt voor de hand!
Het van Dale woord van 2020 kan bijna niet anders worden dan “anderhalve meter samenleving”. Die anderhalve meter heeft noodgedwongen heel wat ruimte gecreëerd in onze samenleving. Inmiddels denk ik dat anderhalve meter vanaf 2020 niet meer hand in hand gaat met de huidige lessen wiskunde. Het wordt tijd voor nieuwe rekensommen…
Ook bij de Tongriem Kliniek is het passen en meten. Inmiddels draaien we onze hand hier niet meer voor om. We voelen ons vaak net verkeersregelaars die de verkeerstroom moeten leiden tussen collega’s en patiënten. We schudden geen handen, maar maken met een glimlach en handgebaar de juiste richting duidelijk. Vervolgens maken we toch direct in diezelfde ruimte weer contact. We hebben immers een contactberoep. Een contactberoep is een beroep wat contact met anderen heeft binnen die 1,5 m. Dat geldt zeker als je in de mond werkt. Het was dan ook best wennen na een periode uitsluitend babymondjes te zien, dat er weer monden zijn met tanden en kiezen. Én dat de behandelstoel weer gevuld wordt door lange benen van kinderen, pubers of volwassenen. We mogen iedereen weer een helpende hand bieden! Dit geeft energie…
Dat komt weer goed uit voor de nieuwe betekenis van het woord “beroep”. Je hebt tegenwoordig een vitaal beroep of niet. Vitaal betekent volgens diezelfde van Dale: voor het leven van groot belang òf krachtig én energiek. Ik dacht dat het eerder van belang was, dat men vitaal zijn beroep uitoefent… Dat is het mooie van in de zorg werken. De zorg is het enige vitale beroep wat zichzelf altijd probeert uiteindelijk overbodig te maken.
Voorlopig zal dit voor ons nog niet aan de orde zijn. Door de uitgestelde zorg tijdens de Corona uitbraak nam onze wachtlijst weer toe. Ondanks onze Corona-Coupe, zitten we met onze handen in het haar waar we nu iedereen moeten plaatsen. Dat zal voorlopig niet op anderhalve meter zijn. Ook al jeuken onze handen en komen we handen te kort, we zullen de handen ineenslaan om iedereen zo goed en snel mogelijk proberen te helpen. Dat ligt voor de hand!
De zomer is officieel van start gegaan met een week lang tropische temperaturen. Men waagt zich weer op het terras en de Corona maatregelen worden verder versoepeld. Mensen voelen zich veilig genoeg om over vakanties na te denken en te gaan! De schoolvakanties beginnen al eind volgende week.
Uit wetenschappelijk onderzoek zijn de voordelen van vakantie en het vakantiegevoel bewezen. Ook dat helaas deze effecten tijdelijk zijn. Twee weken tot een maand na terugkeer lukt het om het vakantiegevoel vast te houden, afhankelijk hoe goed je hebt geschakeld tijdens je vakantie. Het ‘fade-out” effect wordt dit door onderzoekers genoemd. Na die periode ben je weer terug op het punt waar je was vóór je vakantie, qua geluk, energie en motivatie.
De corona-epidemie heeft ons hele zorgstelsel op zijn kop gezet. Tijdens de crisistijd is door het zorgpersoneel geweldig werk geleverd in de ziekenhuizen. Hierdoor lijkt de situatie nu te zijn gestabiliseerd. Voor de Tongriem kliniek betekende het dat ten tijde van de corona crisis alleen de spoedzorg door kon gaan. Zo werden veel jonge moeders en baby’s toch geholpen. Nu de reguliere zorg verder opgeschaald mag worden, zijn de wachtlijsten opgelopen voor de overige leeftijden. Dit betekent, dat ervan af nu een strengere triage gaat plaatsvinden dan dat men van ons gewend is. In de gewone gezondheidszorg wordt het begrip triage gebruikt, om te bepalen op welke en op wat voor wijze een patiënt een zorgverlener zou kunnen consulteren. Om te bepalen op welke termijn en op welke wijze worden er meer vragen gesteld door ons secretariaat en lactatiekundigen. Zonder (medische) intake kunnen wij niet meer over gaan tot consult en behandelen.
Terugkomend op dat vakantiegevoel. Volgens Buddha, moet je om innerlijke rust te vinden afmaken waar je aan begonnen bent. De Tongriem Kliniek houdt geen vakantie, dat zou ons nu geen innerlijke rust brengen. We gaan wel over tot een zomerrooster omdat wij echt toe zijn aan een beetje rust na deze hectische periode. Wellicht een soort vakantiegevoel, want na het “fade out” effect, zijn we weer terug op het punt waar we waren vóór de vakantie, qua geluk, energie en motivatie. Dat gaat in september weer goedkomen!
Fijne zomer.
De herfst is in aantocht. De dagen worden korter, de temperatuur koelt langzaam af met hier en daar nog een heerlijke nazomerse dag. School en werk zijn weer routine en het herfstgevoel sluipt langzaam binnen. Het ‘herfstgevoel’ is voor velen vaak het besef dat iets afloopt. Dat de zomer afgelopen is en het weer tijd wordt naar binnen te keren. Zeker als de bladeren beginnen te verkleuren en van de bomen gaan vallen.
Dat een appel niet ver van de boom valt hoor ik ook regelmatig in de kliniek. Soms zeggen ouders het met trots, de andere keer weer met spijt dat de tongriem of lipband een erfstuk is. Sommige wetenschappers zagen baby’s als een onbeschreven blad, ofwel tabula rasa, ter wereld komen. Maar het blad is niet onbeschreven. Het begint al met het DNA dat je meekrijgt en daarna de ontwikkeling in de baarmoeder. Als je geboren wordt, is er al heel veel beschreven wat zich dan zal ontwikkelen. Een strakke of korte tongriem zal zich niet ineens als een blad aan de boom gaan omdraaien.
Als (tand)arts, alias “tong- of lipdokter” vind ik het juist het leukste als kinderen geen blad voor de mond nemen. In de kliniek vertellen en vragen ze me de gekste dingen. Zo was er laatst een kind die me corrigeerde dat de tongriem dus niet van papa kwam, maar van God. God had hem zo gemaakt….Daar stond ik dan met mijn mond vol tanden met betrekking tot deze boom des levens.
Kinderen vragen me ook waarom ik een tong dan niet langer kan maken als ik zo goed kan naaien (ofwel hechten)? Elk kind wil graag het puntje van zijn neus met de tong aanraken, maar daar kan ik helaas niet voor zorgen. De beschrijving van een tongriem vond ik ook prachtig. Het was geen elastiekje onder de tong tussen de tong en de mondbodem, zodat de tong niet goed naar het gehemelte kan komen. Nee het was als een baksteen op het ondergehemelte…:)
Veel kinderen vinden het maar raar dat ze zo ver moeten reizen voor de tongdokter. Ik kan toch ook naar hun woonplaats verhuizen? De kinderen uit Denemarken vinden dat ik dan in Legoland kan wonen. Dit is iets wat mijn eigen kinderen wel zien zitten. Mijn eigen kinderen nemen trouwens ook geen blad voor de mond betreffende mijn buik die door de zwangerschap groeit. Ik was geen dikke mama, dat kwam door de baby en ik hoefde gewoon alleen maar meer te bewegen…dan ging de buik vanzelf weg. Als een bevalling maar zo eenvoudig was…;)
Nu de herfst ingaat wordt het wel tijd voor mij om te beseffen dat iets afloopt en dat is het volledig beschikbaar zijn voor de Kliniek. Mijn zwangerschapsverlof gaat medio november in en het wordt tijd om het huis herfst/winter baby proof te maken. Ik houd jullie op de hoogte van onze jongste telg!
De dagen worden weer langer en we genieten af en toe van sneeuwpret en ijskou. Buiten die winterpret om, is de winter de tijd van binnen blijven en dat is nu net datgene wat continu van ons gevraagd wordt tijdens deze “lockdown”. Door mijn zwangerschapsverlof breng ik meer tijd thuis door dan ik gewend ben. Het voelt alsof ik “locked in” ben met mijn “corona” baby. Weinig visite en bezoek, terwijl je anders je baby vol trots met de hele wereld wil delen. Het heeft mij doen beseffen dat deze generatie baby’s zal opgroeien met andere regels, ervaringen en inzichten.
Mijn andere kinderen zijn nog jong. Door deze corona-crisis leer ik van hen om flexibeler met veranderingen om te gaan. “Helaas het afzwemmen gaat niet door” of “helaas we mogen niet komen kijken bij het sporten” of “helaas geen wintersport dit jaar”. Er is even wat teleurstelling, maar daarna worden de schouders opgehaald en gaan ze verder waar ze mee bezig zijn. Er is geen verontwaardiging of boosheid. Het komt wel weer een andere keer.
Niets is zo veranderlijk als het (winter)weer. Dat realiseer ik me sinds ik kinderen heb. Door hen zie ik in deze corona-crisis hoe belangrijk het is om plannen te blijven maken en je erbij neer te leggen als het anders loopt. Creatief en flexibel te zijn als het leven daar om vraagt. De generatie kinderen die nu in corona-tijd opgroeien, ondervinden dat grote mensen hun beloften soms uit overmacht moeten breken, dat plannen gewijzigd worden en dat alles op het laatste moment geannuleerd kan worden. Dat betrekken ze niet op zichzelf; ze zien het niet als een groot onrecht, een boete of een straf. Ze beschouwen het als onderdeel van het leven. Ze leren, elke dag dat deze epidemie voortduurt, en te ontspannen bij het niet zeker weten. Dat is ook vrijheid. Een vrijheid waarvoor je niet naar buiten hoeft. Daar gaan onze kinderen de rest van hun leven iets aan hebben. Vooralsnog eindigt mijn eigen “locked in” begin maart. Ik zie jullie in de lente “buiten” weer.
“Een nieuwe lente, een nieuw geluid” (uit “Mei” van H.Gorter). Iedereen kent deze eerste woorden, zodat het lijkt alsof ze er altijd waren. Net zoals Corona er is en maar niet naar de achtergrond wil verdwijnen. Ergens achter de horizon gloort een post-coronatijd, een leven dat niet meer door afstandsverplichting en avondklok wordt begrensd. Het zal hopelijk ergens eind deze lente worden, dat frisse begin, en een voorjaarshuppeltje…
Een nieuw geluid is ook een digitaal geluid. Tijdens de corona-epidemie leveren we in op persoonlijk samenzijn en zijn we meer aangewezen op digitaal contact. Alle digitale media, smartphones en het internet zijn meer dan ooit een uitkomst, ook in de zorg. Digitaliseren in de zorg gaat van buiten op social media naar binnen in de digitale cloud. Bewolkt of niet, de cloud is altijd bereikbaar. Deze lente gaan we na een jaar Corona, verder met het digitaliseren in de Tongriem Kliniek. Informatieve consulten en onderwijs zullen steeds meer digitaal of in een hybride vorm worden gegeven. Zo kunnen we (inter)nationaal deze lente elkaar weer ontmoeten in de zorg. Er is veel dat digitaal kan, maar niet het vervangen van het meest essentiële: het contact. En contact in de zorg blijft mensenwerk op maat. En waar dat nodig is blijven wij de patiënten altijd persoonlijk zien. In de Tongriem Kliniek staat contact tussen moeder en kind op de eerste plaats, waardoor wij onze hulp en kennis nu via deze nieuwe digitale varianten juist bewust verder en sneller kunnen verspreiden.
Corona kent inmiddels vele varianten die zich razendsnel verspreiden, waaronder de Britse variant. Er is nu een Britse variant voor “een nieuwe lente” van H. Gorter. Dit gedicht “Mei” is recentelijk vertaald in het Engels en verspreid zich in Groot-Brittannië als de Nederlandse variant: ”The spring is new and new the sound it brings”…
Er was eens, lang geleden, in een stad in het hoge Noorden, de Tongriem Kliniek… Ik krijg vaak de vraag hoe het allemaal begon. Bij deze mijn verhaal…
Tijdens het afstuderen als (tand)arts leg je de Eed van Hippocrates af. “Ik beloof dat ik de tandheelkunde zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens.” *(zie volledige eed Hippocrates onderaan de blog) Je hebt geleerd vooral problemen op te lossen. Die problemen zijn heel verschillend van aard. Na vele vullingen, wortelkanaalbehandelingen, extracties en implantaten werd mijn nieuwsgierigheid gewekt door tongriem problematiek. Door mijn chirurgische achtergrond als implantoloog behandelde ik al kinderen en volwassenen met tongriem problematiek, welke verwezen werden via de orthodontist of logopedist. Ik kon tongriem problematiek herleiden uit de tandstand, slik en/of spraak. Een lactatiekundige vroeg mij of ik deze behandeling ook niet bij baby’s kon toepassen. Daar moest ik even over nadenken. Ten eerste hoe ik tongriem problematiek kon zien zonder tanden en zonder geluid (maw spraak)??? Ten tweede als een kind of volwassene tongriem problemen heeft, komt dit dan ook bij baby’s voor? En wat is dan de oorzaak van die tongriem problemen tussen deze verschillende patiënten?
Baby’s hebben wel degelijk tanden en vooral veel geluid! Mijn eerste vraag werd snel beantwoord. Mijn tweede vraag moest ik verder onderzoeken. Als (tand)arts leer je hier uitermate weinig over. Ik heb mij verdiept in het slik- en voedingsgedrag van zuigelingen via wetenschappelijke scholing en literatuur van allerlei verschillende zorgspecialismen (lactatiekundige, logopedie, tandheelkunde, orthodontie en fysiotherapie). Hierin zag ik overeenkomsten en verschillen. Als jonge moeder zag ik óók de verschillen in het verloop van voedingen tussen baby’s. Ik wilde graag moeders en kinderen helpen waarbij de voedingen óók niet vanzelfsprekend gingen en soms radeloos werden door alle stress rondom deze voedingen. Zo werkte ik overdag als tandarts, hielp ik moeders en baby’s tussen vullingen en wortelkanaalbehandelingen door. ’s Avonds legde ik mijn eigen baby op bed en ging dan met een babyfoon naar de praktijk om daar weer verder te behandelen, zodat ik nog meer moeders met baby’s kon helpen tot diep in de avond. Ik noemde deze avonden het Tongriem Spreekuur. Eerst maakte ik zelf de flesjes klaar en hielp ik baby’s mee aan de borst, later kreeg ik ook hulp van lactatiekundigen. Na de geboorte van mijn tweede kind zag en voelde ik zelf het verschil tijdens het voeden. Zo moest ik als moeder én als arts de beslissing nemen mijn eigen kind met tongriem problematiek te behandelen. Nu gingen praktijk en ervaring samen. Na mijn PhD over implantologie, werd ik ondertussen nog nieuwsgieriger naar de patronen en oorzaak van deze tongriemproblematiek. Zodanig startten mijn mede auteurs en ik, de BOEFjes studie om wetenschappelijk te onderzoeken welke manier veilig en effectief zou zijn.
Toen ik zwanger raakte van mijn derde kind hield ik het werken op deze manier niet meer vol. Ik maakte inmiddels werkdagen van 10 uur per dag en was altijd óók de achterwacht. Het werd tijd om de diensten te verdelen, te professionaliseren door uit te breiden én te gaan verhuizen naar een nieuwe lokatie. De Tongriem Kliniek kreeg zijn huidige vorm door de komst van een huisarts en nog meer lactatiekundigen. Inmiddels heeft zich een vierde kind aangediend, is er nog een tandarts opgeleid en is de BOEFjes studie gepubliceerd. Hierdoor zijn mijn mede-auteurs en ik nog gemotiveerder geraakt om meer wetenschappelijk onderzoek te doen. Tongriem problematiek blijft een puzzel die niet één maar juist meerdere oplossingen heeft.
Om bij Hippocrates te blijven: “Niet de arts, maar het lichaam geneest de ziekte”. Elk lichaam zit immers anders in elkaar… Voor en na een behandeling moet er een nieuwe balans tussen de spieren en omringende weefsels komen. De (tand)artsen van de Tongriem Kliniek zullen mee blijven puzzelen naar de juiste oplossing per patient. Alleen is het op dit moment nu puzzelen in beschikbaarheid en ruimte in de Tongriem Kliniek. Deze oplossing blijkt soms mooier dan de puzzel: De Tongriem Kliniek gaat daarom verhuizen in het voorjaar 2022 naar de plek waar het ooit begon. Alleen nu zonder babyfoon en nachtelijke behandelingen. Zo kunnen we meer patiënten helpen, ik houd u op de hoogte!
Eed Hippocrates 400 BC
“Ik beloof dat ik de tandheelkunde zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens.”
“Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten.”
“Ik stel het belang van de patient voorop en eerbiedig zijn opvattingen.”
“Ik zal aan de patient geen schade doen.”
“ Ik luister en zal hem goed inlichten.”
“Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd.”
“Ik zal de tandheelkundige kennis van mijzelf en anderen bevorderen.”
“Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden.”
“Ik zal mij open en toetsbaar opstellen, en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving.”
“Ik zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen.”
“ Ik maak geen misbruik van mijn tandheelkundige kennis, ook niet onder druk.”
“Ik zal zo het beroep van tandarts in ere houden.”
De herfst staat in het teken van vallende bladeren in allerlei kleuren. Elk blad valt nu eenmaal eens van de boom. Hierdoor kleurt ons landschap, blijft het dynamisch en geeft het kleur aan het najaar. Wat kleur aan ons werk geeft naast de inhoud, zijn de patiënten en collega’s. Iedereen is zo verschillend dat dit het werk dynamisch maakt. Het kleurenmodel van Carl Jung kan gebruikt worden om de persoonlijkheid te definiëren. Maar wat betekenen die persoonlijkheidskleuren eigenlijk? Wat past goed bij elkaar en in welke situaties kun je het best met welke kleur samenwerken en in welke niet? Daar is soms lastig achter te komen in dit hybride tijdperk. Een beeldscherm geeft een ander beeld dan de koffieautomaat.
Recentelijk gaf de Tongriem Kliniek lezingen in hybride vorm over levenslang Tongriem Problematiek. Hybride werken is steeds meer een begrip binnen elke organisatie. COVID-19 heeft ons allen bewuster gemaakt van de blijvende impact van de pandemie op onze huidige manier van werken. Door een lezing in hybride vorm te geven konden collega’s online en in de zaal dit gelijktijdig volgen. Helaas spraken we de collega’s thuis alleen via de chat. Dat geeft toch een andere dynamiek en is anders dan elkaar spreken bij de koffieautomaat. Van de collega’s in de zaal kregen we een beter beeld van de kleurenmix aan persoonlijkheden die aanwezig was. Wat mij tijdens één van de lezingen verbaasde, is dat sommige collega’s erg opzichtig kleur bekennen. Eén collega nam geen blad voor de mond en draaide als een blad aan de boom om midden in de lezing. Voor deze collega deden de lange termijn effecten van levenslang tongriem problematiek er niet toe. Het ging haar uitsluitend om de korte termijn. Volgens haar gekleurde bril bestond alleen dát aan problematiek waar je dagelijks mee werkt en al het andere niet. We konden letterlijk en figuurlijk de boom in met onze levenslang perspectief aan tongriem problematiek. Ik vermoed dat het lastig is om voor een zwart-wit denker kleur te bekennen…
“Kleur heb je nooit zelf, kleur krijg je door anderen (Arthur Japin). Kennis uitwisselen door lezingen te geven, geeft kleur aan de Tongriem Kliniek. Ik beken kleur door ronduit toe te geven dat ik genoten heb van het weerzien van de kleurenmix aan collega’s na 1,5 jaar COVID-19 maatregelen. Tegen persoonlijke gesprekken bij de koffieautomaat kan geen scherm op. Het is nooit de bedoeling geweest van Carl Jung om door middel van zijn model mensen te labelen. Laten wij proberen dit vooral ook niet te doen en het hele perspectief te blijven zien. Genieten van elkaars kleur en verhaal én van deze herfst in geuren en kleuren!
Zorg zonder zorgen! Wat zou het mooi zijn om hiermee het jaar af te kunnen sluiten. Echter viert Nederland al het tweede jaar de feestdagen op een andere manier dan we ons hadden voorgesteld. Dit geldt ook voor de Nederlandse zorg. “Goede zorg is voelen en denken, niet rekenen”, aldus Loesje. De zorg rekent alleen wél met cijfers: van IC bedden tot besmettingen, tot aan alle uitgestelde operaties en handen aan het bed.
De zorgvraag neemt razendsnel toe en tegelijkertijd vallen steeds meer zorgprofessionals uit. Het lijkt me geen moeilijke rekensom om uit te rekenen wat er onder aan de streep overblijft. Als zorgprofessional zijn er ontwikkelingen in de zorg die me zorgen baren. Onderzoekers en beleidsmakers leveren kennis en voorwaarden aan voor zorgprofessionals om hun werk goed te kunnen doen. Zorgverzekeraars willen in de toekomst vooral gaan inzetten op digitale zorg. Het is fijn als er wordt meegedacht, maar als het welzijn van de patiënt ondergeschikt is aan technologie en winst, dan is er iets fundamenteels mis met de gezondheidszorg. Menselijke aandacht en empathie kunnen nooit vervangen worden door machines, hoe efficiënt ook.
Gelukkig zie ik vooral die menselijke kant in de zorg om mij heen. Hoe vanuit een intrinsieke bevlogenheid alles op alles wordt gezet om de beste zorg voor patiënten te leveren. Mijn collega huisarts heeft laatst door haar ervaring en intuïtie te volgen, een ernstig zieke baby met het RS-virus naar het ziekenhuis doorgestuurd. Wij zien veel nationale en internationale baby’s. Deze ouders kwamen vanuit Duitsland voor een behandeling én bleven aandringen op een behandeling. Door het welzijn van de baby voorop te stellen, is er een kans op een goede afloop én een gezonde baby. Niet door te handelen als een automaat.
Gezondheid betekent veel meer dan de afwezigheid van ziekte. We moeten gezondheid, welzijn en geluk niet als een product zien, dat in geld is om te zetten of uit te drukken in cijfers en statistieken. Zorg voor onze gezondheid moet iets menselijks blijven. Ik wens u een fijne jaarwisseling en een nieuw jaar (bij voorkeur) zonder zorgen!
De mond is de toegangspoort naar ons lichaam. Onze mond gebruiken we voor zovéél verschillende dingen tijdens ons leven. Als baby om te voeden, ermee te eten als peuter, te spreken als kleuter, te lachen als kind, indruk mee te maken als tiener én vervolgens de rest van ons leven gebruiken we die mond als volwassene om ons te uiten. Wat nu als die mond niet goed kan bewegen?
Iets wat niet kán bewegen, gaat ook niet bewegen in ons lichaam. Omringende spieren en weefsels gaan compenseren. Compenseren is niet goed of fout. Het is hoe ons lichaam wil oplossen. Daarvoor is altijd lucht nodig. De beste manier om op adem te komen is via de neus, met een gesloten mond en tong tegen het gehemelte. Dit lukt niet met een strakke tongriem of lipband. De toegangspoort blijft open staan. Door diezelfde toegangspoort komt eerst melk via de borst of fles en daarna volgen de eerste hapjes. Die tong moet goed omhoog kunnen én een vloeiende, golvende beweging maken om de melkstroom op gang te houden óf vast voedsel naar achteren te slikken. Als dit niet lukt, zie je vaak verslikken, kokhalzen of spugen. Kinderen gaan met lange tanden eten…Frustratie neemt verder toe als je met een mond vol tanden staat omdat de spraak niet goed lukt.
De mond groeit met ons lichaam en al zijn functies mee. Daarvoor is ruimte nodig. Kaken blijven smal door een verkeerde tongpositie of manier van slikken. Vorm volgt functie. Linksom of Rechtsom. Die kaken bepalen ons gezicht en uiterlijk. Als tiener spelen de omgeving en het uiterlijk een steeds grotere rol. En social media snoert mensen de mond niet om die mening te geven over het uiterlijk.
Hoe we groeien, op wat voor manier én in welk tempo is voor iedereen anders. Jong geleerd is immers oud gedaan. Iedereen moet zelf ontdekken hoe de wereld én zijn lichaam beweegt. Soms met open mond, maar het liefst gesloten en ontspannen, ademend door de neus. Je bent immers nooit te oud om te bewegen én te leren.
De lente geeft richting aan de zomer als de herfst zijn kans het jaar ervoor heeft gehad. Deze zomer voelt alleen nog behoorlijk herfstig aan. Toch zien we in de natuur terug wat er in de lente gezaaid is. Dat is het mooie van de natuur, alles gaat in kleine stapjes. En grote veranderingen beginnen met kleine stapjes…
Die kleine stapjes zie ik ook terug bij mijn jongste dochter nu ze begint met lopen. De wereld ziet er ineens anders uit en dingen die eerst buiten bereik waren zijn ineens binnen handbereik. Wat heerlijk om zo de wereld te ontdekken en je eigen te maken. Ze durft elke keer een stapje verder te gaan, haar evenwicht beter te bewaren en waagt het soms in het diepe te springen omdat ze nog niet weet hoever ze kan gaan.
Herinneringen aan de eerste en laatste stappen uit mijn studententijd kwamen naar boven toen ik voor het eerst weer een stap zette in mijn oude collegezaal. Daar 17 jaar geleden de laatste stappen gezet en tegelijkertijd de eerste stap naar zelfstandigheid en bevoegdheid. Je bent bevoegd als zorgprofessional wanneer je de opleiding hebt gevolgd die vereist is, voor de zorg en handelingen die je verricht. Je bent bekwaam wanneer je naast je diploma ook de handeling beheerst. Bevoegdheid en bekwaamheid zijn onlosmakelijk van elkaar verbonden. Als student echter soms nog een zoektocht. Door college te geven aan de studenten besefte ik dat voor mij de nieuwe generatie zat die gaat zorgen in de zorg. Wij als werkende generatie, behoren studenten te leren dat zorg met veel zorg gegeven wordt. Als zij het niet van ons leren, hoe kunnen zij dit dan weer aan de volgende generatie overdragen?
Diezelfde week stapte ik opnieuw de faculteit geneeskunde binnen. Dit keer als begeleiding van mijn dochter’s kleuterklas bij de studenten geneeskunde. Dit practicum kindergeneeskunde was bedoeld om ervaring op te doen met jonge kinderen. Vertederend vond ik het om te zien hoe de eerste stappen als jonge dokter werden gezet. Kleuters zijn onbevangen en hebben een andere ooghoogte en een ander oogpunt. Als je vervolgens door je hurken gaat als volwassene bezie je de (medische) zaken vanuit hun perspectief. Deze blik kan heel leerzaam zijn, maar bovenal ontwapenend voor alle partijen.
Soms blijkt een kleine stap in de juiste richting, een grote stap in je leven te zijn. Of dit nu omhoog of omlaag is. Als dokters en zorgprofessionals zetten wij vaak voor een korte duur een stap in iemands leven. We willen allemaal dat die stap iets betekent in het leven van die persoon. Laten we daarom stappen blijven zetten in de goede richting door nieuwsgierig te blijven en te blijven ontwikkelen met een open blik zoals die van een baby of kleuter. Laten we een andere richting nemen deze zomer; een zonnige en open richting…
Een hele fijne zomer toegewenst!
De lente is in volle bloei. Als moeder én zorgverlener bloeien bij mij zorgen op over de zorg. Er worden termen genoemd als “passende zorg”, zinnige zorg en “ontregel de zorg”. Meer tijd en aandacht voor de patient én het behoud van werkplezier. Mooie concepten en ideeën van “de zorg”, maar hoe brengen we dit als zorgverleners in de praktijk als we niet kunnen samenwerken en kennis delen? Hoe kan men dan verwachten dat “de zorg”, en de gezondheid van onze “patienten” vooruit zal gaan?
De mond is de poort naar je gezondheid. De neus is de poort naar je ademwegen. Ademen is het eerste en laatste wat je doet in je leven. Spieren en weefsels in de mond die niet goed kunnen bewegen, hebben anatomische gevolgen op de lange termijn. Daarnaast werkt dit afwijkende mondgewoonten in de hand, zoals mondademhaling en open mond gedrag.
Hoe starten we gezond in de mond die eerste dagen van ons leven? Het is wetenschappelijk bewezen, dat dit via borstvoeding is. Daarnaast levert borstvoeding op de langere termijn een betere algemene gezondheid op. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we ook dat het klieven van een strakke tongriem effect heeft op het slagen van borstvoeding en het afnemen van pijn bij de moeder tijdens het voeden. Mits de behandeling is uitgevoerd door een ervaren arts of tandarts en begeleid door een multidisciplinair team. Helaas gebeurt dit niet altijd door gebrek aan tijd, ervaring en begeleiding. Dat is mijn grootse zorg.
De grootste verandering ín de zorg, is dat de chirurgijn niet meer bestaat om te klieven. Er zijn nu veel verschillende artsen die kennis hebben van een klein deelgebied. De oude generatie artsen is het klieven verleerd, de huidige generatie artsen leert er niets meer over en de toekomstige artsen daarmee ook niet. Én er is tegenwoordig dokter Google.
De grootste verandering voor baby’s is de komst van kunstvoeding en flessen. Het is fijn dat een moeder kan kiezen wat voor háár en haar baby het beste aanvoelt én wat haalbaar en mogelijk is.
Laten we daarom zorgen dat we op het juiste moment, de juiste zorg kunnen leveren. De zorg passend maken en samen beslissen. Laten we daarom als zorgverleners samenwerken en meer kennis delen. Zo krijgen patiënten completere informatie en kunnen zij zelf een keuze maken wat passend voor hen is. Zorgen moet je doen, niet maken (Loesje).
Een nieuw jaar; een nieuwe ronde, nieuwe kansen en nieuwe mogelijkheden… Wat zal 2024 ons brengen en hoe zal het dit jaar met onze goede voornemens gaan? Gezonder leven, luchtiger leven, meer slaap en vaker naar buiten? Alleen in de winter blijven we liever binnen om te bedenken hoe we dit in het nieuwe jaar vorm willen geven. Er hangt namelijk kou in de lucht. Koning Winter komt op bezoek. Ik merkte dit vorige week al doordat mijn Scandinavische patiënten te laat waren of vast stonden door de ergste sneeuwstorm in 15 jaar. Nu is Nederland aan de beurt. Het was al druk bij de schaatswinkels vanwege de voorspelde kou. Iedereen komt graag beslagen ten ijs. De vraag gaat al op: It giet oan?
Wat in ieder geval doorging na de kerstvakantie op maandagochtend waren de scholen. Mijn voornemens om luchtiger te leven en vaker op tijd te komen werden direct ’s ochtends op de proef gesteld. Op de fiets dacht ik aan elke schooldag die dit jaar weer komen gaat en de lange adem die daar voor nodig is om de kinderen netjes op tijd op school te krijgen. Als ik vervolgens buiten (deze lange) adem op school aankom, zie ik dat meer ouders dezelfde voornemens hadden…Gewoonten en patronen zijn nu eenmaal moeilijk te doorbreken.
Bij mijn patiënten zie ik dit terug in hun wil (afwijkende) mondgewoonten af te leren. Vooral open mondgedrag en mondademen. Nu komt dit vast niet uit de lucht vallen, maar de tongpositie is erg belangrijk bij het ademen. Als anatomie de oorzaak is wanneer een tong niet omhoog kan naar het gehemelte, door een te strakke tongriem, is het moeilijk om goed door de neus te ademen en de mond dicht te houden. Als het door een gewoonte komt zoals bijvoorbeeld de duim of speen, is dit weer moeilijk af te leren voor een betere tongpositie. Geen enkele tong kan door huid of rubber heen. Als het geen zuigbehoefte meer is bij baby’s, is het nu eenmaal gewenning. Ik hoop dat tijdens de afgelopen feestmaand veel spenen zijn meegenomen door de Sint of Kerstman naar Spanje of Finland. Als de speen eenmaal weg is, gaan tanden vaak als sneeuw voor de zon, weer rechter staan.
Van een goed gebit en neusademhaling krijg je letterlijk én figuurlijk meer lucht. Je slaapt beter met een goede ademhaling. En na een goede nachtrust ziet de wereld er vaak beter uit (en in de winter hopelijk witter). Elke ochtend beginnen we weer vol goede moed aan onze goede voornemens: “Op tijd komen, rustiger aandoen, gezonder leven en meer lezen.” Wellicht een goede boekentip om in één adem uit te lezen: “ Het nieuwe ademen”, van James Nestor. Immers volgens Pythagoras: “Zijn woorden de adem van de ziel”.
Ik wens iedereen een opgelucht en fris 2024 toe!
De herfst is de tijd van verandering. De bladeren veranderen van kleur, de temperatuur wordt lager en de dagen worden korter. Niet alleen de natuur verandert, maar we zien veranderingen overal terug. Verandering kan goed zijn, maar is vaak ook lastig. Zeker als het om gewoonten gaat die al langdurig aanwezig zijn.
Ik word elke dag omringd door gewoonten. Die van mijzelf, mijn kinderen en die van mijn patiënten. Sommige leuk en sommige irritant. Gewoonten doen we vaak af “als macht der gewoonte”. Om ze te kunnen veranderen is het belangrijk om te beseffen dat het afleren tijd kost. Men zegt wel jong geleerd, oud gedaan. Baby’s worden inderdaad geboren met verschillende reflexen en weten ze al hoe ze moeten zoeken, zuigen en slikken. Ze hebben geen motivatie nodig of een radicale verandering in levensstijl. Ze doen het gewoon en leren zichzelf dingen aan of juist weer af.
In de kliniek zien we steeds meer kinderen en volwassenen. Ook bij deze patiënten wil je soms (afwijkende) mondgewoonten veranderen, omdat deze gewoonten of bewegingen negatieve gevolgen hebben voor de gebitsstand, het spreken, het gehoor en de gezondheid. Denk bijvoorbeeld aan mondademen, afwijkend slikken en kauwen en duim- en vingerzuigen (en spenen). We hopen allemaal dat een quick fix helpt, waardoor deze gewoonten veranderen, stoppen of verbeteren. In de meeste gevallen dragen verschillende factoren bij aan ons gedrag en kan de oorzaak divers zijn: een hele puzzel dus. De uitdaging bij deze (mond)gewoonten is daarmee de zoektocht naar het ontbrekende stukje van de puzzel om te kunnen veranderen.
De puzzel is voor iedereen op elke leeftijd anders. Ons werk en de zorg in het algemeen zou daarom altijd maatwerk moeten zijn. Hierdoor neemt de kwaliteit van de zorg én het leven toe. Ook in de herfst van je leven kun je (mond)gewoonten afleren. Het kost misschien meer tijd, maar verbetert wel de kwaliteit van leven. “In de natuur heeft niets haast en komt toch alles af… “ (Lao Ze).
Geen zomer zonder buien en niets is zo wisselvallig als het weer. Het weer is en blijft onvoorspelbaar en er bestaan geen enkele garanties. (Weers)verwachtingen kunnen soms positief en negatief uitpakken. Deze zomer trad ik dan ook vol verwachting tegemoet en bleek achteraf te variëren van heerlijk weer tot typische Hollandse buien en de zomerstorm, Poly.
Naast de weersverwachting, was ik zelf in verwachting en is mijn dochter eind juni geboren. In verwachting zijn voelde voor mij ook echt als ver en wachten.… En nu is de zomer, mijn zwangerschap en mijn zwangerschapsverlof in een zucht alweer voorbij…
Als je zwanger of in “verwachting” bent, weet je va tevoren niet wat je te wachten staat. Elke zwangerschap is anders en elk kind is anders. Nieuwsgierigheid naar hoe je kindje eruit ziet, ruikt, beweegt en in je armen is aan de orde van de dag. Echter moet je geduld hebben tot de bevalling je het antwoord brengt.
En geduld is niet mijn sterkste kant. Met een ongeduldig karakter én als moeder van vijf kinderen is “wachten” niet eenvoudig. In verwachting zijn, is wachten op dat wat komt. Maar met (vijf) kinderen weet je nooit wat er komen gaat. En als het dan allemaal een keer soepel loopt, is het enige wat ik kan denken, dat het “buiten verwachting” goed ging. Men zegt dat geduld een schone zaak is, maar alleen als je daar tijd voor hebt.
Ik las eens dat geduld niet alleen de mogelijkheid om te wachten is, maar vooral hoe we ons gedragen terwijl we wachten. Hoe ik mij gedroeg deze zwangerschap ging met ups and downs.
Met al die hormonen en extra kilo’s vind ik geduld nu eenmaal een stuk zwaarder “wegen” als je zwanger bent. Toen ik nog als tandarts in Friesland waarnam, leerde ik dat in het Fries “swier” niet alleen zwanger maar ook “zwaar” betekent. Ik vind dat de Friezen hiermee de spijker op de kop slaan. Het is soms ook gewoon zwaar om zwanger te zijn, te bevallen, een kindje te voeden, hoeveel moois je er ook voor terug krijgt.
En wat krijg je er inderdaad veel voor terug. Anne Frank formuleerde dit mooi: “wat geweldig dat niemand ook maar één moment hoeft te wachten met het verbeteren van de wereld.|” Dat is elke keer mijn hoop of verwachting als ik mijn eigen kinderen én mijn kleine patiëntjes zie. Zij maken die wereld allemaal mooier én een stukje beter. Naast het ontzwangeren ga ik deze nazomer daar graag mijn steentje weer aan bij dragen. Het minder “zwaar” maken voor moeders, maar vooral voor de kinderen met al het “geduld” van de wereld…;)
De lente is de periode van verfrissing, opruimen, nieuwe energie en een nieuwe start. In de donkere wintermaanden zitten we het liefst warm en knus binnen en trekken we ons terug in onze eigen cocon. De lente nodigt uit om naar buiten te komen, op te ruimen en het (zon)licht te zien. De lente voelt als hét seizoen om te dromen en zaadjes met nieuwe ideeën te planten, zodat die kunnen gaan groeien. Naast de fysieke groei die ik momenteel ervaar sinds ik in mijn derde trimester ben beland, voel ik me toch meer een rups dan een vlinder. Gelukkig merk ik deze lente dat ik dit als minder “zwaar” ervaar.
Verfrissend was voor mij persoonlijk de officiële opening van het Tongriem Instituut. Nieuw (wetenschappelijk)onderzoek doen én dit delen met collega’s vind ik heerlijk om zo buiten mijn eigen werkbubbel te treden en weer inspiratie op te doen voor nieuw onderzoek. Buiten de gebaande paden gaan helpt bij een frisse blik en wiedt meteen het onkruid!
Het opruimen is door de grote voorjaarsschoonmaak thuis begonnen met uitzoeken welke babyspullen er nog waren en welke nog nodig zijn. Het opruimen van het (online) archief werkt een stuk sneller (á la Marie Kondo). Waar weemoed aan de babytijd van mijn andere kinderen het opruimproces vertraagt, versnelt één klik “leeg prullenmand” het opschonen van mijn laptop. Mijn laptop ziet er dan in een oog opslag opgeruimder uit dan de babykamer…
Nieuwe energie krijg ik door meer (zon)licht en het buitenleven wat uit zijn winterslaap ontwaakt. Er komt weer kleur in de natuur, zeker met alle bloesem om ons heen wat naar mijn idee de confetti van de natuur is. Zorgen smelten als sneeuw voor de zon en ondanks de zwangerschapshormonen is er af en toe weer een zonnetje in huis (als ik in het zonnetje word gezet;) ).
De nieuwe start zie ik meer voor de zomerperiode. Een nieuw gezinslid zorgt weer voor een nieuw hoofdstuk. Eén die ik zelf zal moeten schrijven en die puur op gevoel wordt gecreëerd zonder enig wetenschappelijk fundament. Juist fijn, dat de natuur uiteindelijk altijd zijn eigen tempo bepaalt. Het gras groeit immers niet harder door eraan te trekken…mijn buik echter wel, zonder eraan te trekken!
Een nieuw jaar, een nieuw begin, een nieuwe start, een schone lei. In december blikken we vaak terug om vervolgens een blik vooruit te kunnen werpen op een jaar vol met nieuwe plannen en dromen. De beste zorg leveren en patiënten vooruit helpen is iets wat elk jaar hoog op de agenda staat. Dit geldt ook voor het groeien van onszelf als zorgprofessional. Wat verandert er dan het komende jaar?
Betreffende een terugblik, was 2022 het jaar van een eigen plek. Na een toenemende stroom patiënten uit binnen- en buitenland werd het de hoogste tijd om te proberen deze patiënten te helpen door een praktijk in te richten op hoe wij zorg willen verlenen. Bereikbaarheid en toegankelijkheid vinden we zeer belangrijk en waar nodig altijd een helpende hand te bieden. Dit bleek het afgelopen jaar op de valreep nog tijdens de kerstborrel. Een ouder kind kwam met een bloeding binnen na het buiten spelen. We wilden zeker weten dat het niet kwam door onze behandeling (van meer dan een week geleden). Zodoende werd er in een glitterjurk op hakken, met make-up en een uitermate verzorgd kapsel, gekeken wat er aan de hand was. Er was geen dresscode voor echte spoed. Gelukkig kwam het inderdaad niet door onze eigen behandeling en ging het om een speelongeluk. Nu konden we voor deze jongen andere zorgprofessionals inschakelen om deze spoed te verhelpen. Verantwoordelijkheid nemen en hulp bieden geldt 365 dagen per jaar.
Tot slot na dit terugblikken, kijk ik nu liever vooruit. 2023 zal het jaar zijn waarin naast de Tongriem Kliniek ook het Tongriem Instituut een eigen plek zal krijgen. In dit Instituut zal kennis, wetenschap, scholingen tussen de verschillende soorten zorgprofessionals samenkomen. Een toegankelijk kennisplatform voor iedereen. Vooruitgang gaat altijd gepaard met kennis en kennis is veel leuker als je het kunt delen. Ik geloof dat kennis cruciaal is om verder te kunnen groeien en beter te kunnen samenwerken. Wat ook verder zal groeien het aankomende half jaar is het baby’tje in mij. Die groeit als kool. Na het terugkijken, vooruit kijken, zal naar beneden kijken hierdoor lastiger worden. De patiëntenzorg zullen mijn collega’s ter zijner tijd overnemen. Echter tot die tijd én ook na die tijd, zal ik er geen gras over laten groeien om de plannen en dromen voor dit jaar uit te laten komen!
Verhuizen
Veel mensen, waaronder ikzelf, vinden het lastig om te verhuizen. Het afscheid nemen van iets moois, waar je veel van hebt genoten is niet altijd even gemakkelijk. De eerste stap is altijd het moeilijkste, het plan. Het idee om te vertrekken en iets achter te moeten laten. Dat moment is moeilijk, omdat je niet weet wat de toekomst zal brengen. Tegelijkertijd is deze beslissing inmiddels in je hoofd onvermijdelijk en onomkeerbaar geworden. Het is een illusie te denken dat je ergens controle over hebt, dus is het beste wat je kan doen is loslaten en je mee laten drijven op de stroom van de chaos en de bijbehorende rommel die bij een verhuizing komt kijken. Maar dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. De Chinese filosoof Lao Tse zei al: “Als je iets wilt pakken, moet je het heel even loslaten. Als je iets wilt loslaten, moet je het heel even pakken.”
Een idee gaan uitwerken is het verleden naar het heden verhuizen ten behoeve van een nieuwe toekomst. Verhuizen naar een nieuwe plek is het begin van een nieuwe start en de afsluiting van dit hoofdstuk. De vorige hoofdstukken waren de afgelopen 15 jaar heel uiteenlopend, maar het doel om de Tongriem Kliniek nog verder te ontwikkelen en multi-disciplinair te laten functioneren staat als een huis…
Als je gaat verhuizen heb je hoe dan ook hulp nodig. Véél hulp. Ik had de Tongriem Kliniek niet zonder mijn familie, vrienden en collega’s kunnen neerzetten zoals het nu staat: “als een huis.” Ik wilde de kwaliteit van zorg kunnen blijven garanderen en waar mogelijk verbeteren. Inmiddels kan ik nu, na 2 maanden, terugkijken en zien dat het gelukt is. Met een kinder- manueeltherapeut, nieuwe lactatiekundige en extra secretariële ondersteuning voelt het compleet. Ik geniet nu volop van deze mooie warme herfst en het idee van nieuwe avonturen die komen gaan. De herfst is de lente van de winter. (H. De Toulouse-Lautrec). Op naar een nieuw seizoen en een nieuw hoofdstuk…
On the move…
Deze zomer is de Tongriem Kliniek volop in beweging. Achter de schermen wordt druk gewerkt aan de verhuizing naar de nieuwe locatie. Deze locatie is één straat verder, zodat het binnen ons eigen straatje past. Na de zomervakantie kunnen we de patiënten gerichter helpen en nog meer zorg op maat leveren.
“Zorg op maat”, is dat niet waar we altijd heen moeten in de zorg? Patiënt en dokter stellen het maatwerk samen op, zodat iedereen de juiste en passende zorg ontvangt. Echter als er veel verschillende (zorg)specialisten betrokken zijn bij een patiënt, is het maatwerk niet zo eenvoudig. Elke zorgverlener zoekt vaak binnen zijn/haar eigen straatje. In de Tongriem Kliniek merken wij op dat collega’s uit de verschillende disciplines onze Kliniek steeds beter weten te vinden als zij tegen mogelijke tongriem problematiek aanlopen. Wij zijn altijd bereid tot intercollegiaal overleg.
Een kinderarts uit het UMCG belde om te overleggen over een patiëntje met een stollingsstoornis én een strakke tongriem. Verschillende lactatiekundigen uit het UMCG hadden al hulp geboden tijdens de kraamperiode, maar helaas bleek dit niet afdoende voor de langere termijn. Voor een andere operatieve ingreep werd het patiëntje opnieuw opgenomen en de KNO en Kaakchirurgie vonden de frenulotomie van de tongriem te gecompliceerd. De vraag was of wij naar het UMCG wilden komen om de ingreep dáár op locatie uit te voeren. Meerdere zorgverleners waren zich bewust van deze bijzondere situatie en de noodzaak om over te gaan tot handelen in plaats van een expectatief beleid te blijven voeren.
“Bewust zijn is alleen mogelijk door verandering en verandering is alleen mogelijk door beweging (A. Huxley).” Deze beweging maakten wij graag voor dit patiëntje en een collega. Socrates zei immers ook: “laat degene die de wereld in beweging wil zien komen, eerst zelf bewegen.”
Met die gedachte sprongen mijn collega en ik op de fiets. In de bakfiets hadden we alle apparatuur en instrumenten geladen. Na onze reguliere werktijd via de binnendoor routes naar het UMCG. Op locatie een kleine operatietafel gecreëerd direct aan het ziekenhuis bed zodat het infuus met stollingsfactoren op zijn plek kon blijven. Zo konden we het kleine patiëntje snel en effectief helpen, met de minste kans op complicaties aangaande de stolling.
Persoonlijk vind ik het een heel goed teken dat de drempel weg is om onze hulp te vragen wanneer dit nodig blijkt. Het feit dat een strakke tongriem voor voedingsproblematiek kan zorgen blijkt toch langzaam door te dringen binnen de zorg…
Voor nu dit lokale uitstapje per fiets. We gaan ons verder voorbereiden op de verhuizing (ook per fiets). ‘’Blijf in beweging en wees de verandering die je wilt zien in deze wereld (Ghandi).’’ We zien jullie na de zomer op onze nieuwe locatie!
Elk jaar is de lente weer een wonderlijk gebeuren. Alles wat verstopt was in de winter, komt in de lente naar boven. De dagen worden langer en het licht neemt toe. De lente voelt als een verfrissing, het naar buiten gaan, groeien, opladen en nieuwe dingen oppakken. De natuur komt weer in beweging en biedt inspiratie door zich continu te vernieuwen. Kortom de natuur is heel innovatief waar we nog veel van kunnen leren.
Dat ‘leren van de natuur’, noemen we ook wel biomimicry. De natuur wordt geïmiteerd om duurzaamheidsvraagstukken in onze samenleving op een andere manier aan te pakken. Veel product- en procesontwerpen ontlenen ideeën en principes aan voorbeelden uit de natuur. Al sinds het begin van de “moderne” geneeskunde hebben we al veel van de natuur overgenomen. We proberen dit ook terug te laten komen in onze behandelingen om de natuur een handje te helpen en tot een oplossing te komen voor de langere termijn. Ik vind het enorm inspirerend hoe biologen, designers, ingenieurs, organisatiedeskundigen en technici samenwerken om tot nieuwe duurzame oplossingen te komen in bouwprocessen. Vernieuwing en verduurzaming is waar de Tongriem Kliniek zich deze lente volop mee bezig houdt. De verhuizing van de Tongriem Kliniek komt dichterbij. In de winter was het nog plannen maken en een basis leggen. Nu begint de “knop” vorm te krijgen, zodat deze straks kan bloeien. Keuzes maken hoe en waar te vernieuwen en verduurzamen, is niet gemakkelijk. Als ik kijk naar hoe de natuur dingen oplost en hoe wij mensen dat (met technologie) doen, dan is daar nog een enorme discrepantie. De natuur is een meester in het besparen van energie en materiaal. Ze neemt de tijd voor haar oplossingen en maakt gebruik van haar informatie en structuur bij de oplossingen. Wij doen vaak precies het tegenovergestelde. Verstandige keuzes die in lijn liggen met de natuur kunnen het leven van een mens laten opbloeien. Schadelijke keuzes die niet in lijn liggen met de natuur kunnen afbreken. Potentie en groei komen niet op gang en kunnen zelfs worden afgeremd.
Toen ik daar bij stil stond, realiseerde ik mij dat een (ver)bouwproces goed is om naar de natuur en de menselijke natuur te kijken. Meer denken volgens de natuur levert een samenleving op die welzijn en een gezonde omgeving vooropstelt in plaats van oneindige groei. Als (tand)arts, patiënt maar ook als consument kun je proberen zo natuurlijk mogelijke keuzes te maken door te kiezen voor producten en processen die de omgeving voeden in plaats van afbreken. En dat hoef je gelukkig niet helemaal 100 procent goed te doen. De natuur maakt ook fouten. We gaan het 1 juli zien, waar de natuur ons heeft gebracht…in elk geval op de Ubbo Emmiussingel 33 in Groningen.
