Herfst: Mondademhaling

• oktober / 2025

De herfst is volop in gang en het is heerlijk om met mooi herfstweer “een frisse neus te halen”. Door frisse lucht in te ademen, de mooie herfstkleuren te ervaren en te bewegen, is dit goed voor ons hele lichaam en houdt dit ons gezond. De herfst staat namelijk naast een frisse neus ook synoniem voor een snotneus. In de herfst slaan de verkoudheidsvirussen hun slag op de opvang, school en werk. Juist door neusademhaling in plaats van mond ademhaling gaan we dit tegen.

Ademen kan alleen via de neus óf via de mond. Iedereen wordt geboren als neusademhaler. Het is anders niet mogelijk om goed te kunnen drinken uit de borst of fles. De neus is de toegangspoort tot onze longen. De mond is de toegangspoort naar ons lichaam. Om goed door je neus te kunnen ademen moet de neus vrij toegankelijk zijn. Op het moment dat een baby door de mond gaat ademen, kan het zijn dat de neus verstopt is of is de mond zélf de oorzaak. Een orale restrictie, zoals een strakke tongriem of lipband kan een oorzaak van mondademhaling zijn. De oorzaak is dan structureel, ofwel anatomisch. Wat veel mensen niet realiseren is dat ademen door de mond kan leiden tot diverse gezondheidsproblemen, zowel op korte als lange termijn.

De tong speelt een grote rol bij een goede neusademhaling. De tong moet naar het gehemelte kunnen. Lengte is hierbij handig, alleen zegt dit niets. Niet iedereen met lange benen kan ook automatisch hard lopen. De belangrijkste beweging van de tong is daarom omhoog en niet alleen naar voren.

Ligt de tong verkeerd, slap op de bodem van de mond, dan verandert alles. Letterlijk alles. Je gaat anders slikken. Anders ademen. Anders staan en daarmee anders groeien. 

In de herfst hebben we met kortere dagen en langere nachten onze rust nodig. ’s Nachts zonder gesnurk en ademend door onze neus. Wie door zijn neus ademt, doet daarmee niet alleen de longen een plezier. Maar juist zijn hele gezondheid. Soms is het in de herfst tijd voor een frisse neus. Maar het is je hele leven tijd voor een goede gezondheid én een frisse adem.

Zomer: Horen, Zien en Zwijgen in de Tongriem Kliniek

• juli / 2025

In onze Kliniek betekent horen, zien en zwijgen meer dan een spreekwoord. Het zijn drie krachtige werkwoorden die dagelijks een rol spelen in de interactie tussen patiënten, zorgverleners en colle-ga’s.

Horen gaat over luisteren naar elkaar. Patiënten delen hun problemen, twijfels en zorgen. Ze vertrouwen erop dat er geluisterd wordt, naar wat er gezegd wordt, maar ook naar wat er tussen de regels door klinkt. Ze willen graag gehoord worden. Aan de andere kant horen wij als zorgverleners continu collega’s dingen zeggen die niet kloppen. Wat doe je dan met wat je hoort? Blijf je collegiaal, professioneel of spring je in de bres?

Zien betekent kijken. Kijken door een andere bril naar wat een patiënt of collega nodig zou kunnen hebben. De zorgvraag van een baby is anders dan van een peuter of een tiener. Het betekent kijken naar een groter geheel en zien of onze zorg wel de juiste zorg is voor deze patiënt. Het betekent ook de bril kunnen dragen van een collega die niet de expertise en kennis in huis heeft, maar hopelijk wil leren meer te zien. Door elkaars bril te dragen, kan een dieper begrip ontstaan, wat leidt tot betere zorg voor iedereen.

Zwijgen betekent houden aan ons beroepsgeheim voor zowel medische als niet-medische informatie. Het is een essentieel onderdeel van het vertrouwen van de patiënt én de toegang tot de gezondheidszorg.

Soms komen horen, zien en zwijgen samen én kan je gewoonweg niet zwijgen. Zeker niet als een moeder in de wachtkamer op haar telefoon zitten te scrollen, terwijl haar kind op de monumentale trap in de kliniek speelt. Vervolgens steekt dit kind haar hoofd tussen de spijlen van deze monumentale trap via de buitenkant van de trap. Iets wat we nog nooit eerder gehoord óf gezien hebben. Het kind kon daarna zeker niet zwijgen, alleen maar heel hard schreeuwen door de hele kliniek. Wij als zorgverleners moeten vervolgens zwijgen en professioneel blijven over het gedrag van moeder en kind. Uiteraard wel de brandweer bellen omdat dit kind anders niet meer zou kunnen horen in de toekomst. Haar oren waren ander achter de spijlen gebleven en dat is uiteraard niet om aan te zien. Dus tja, gelukkig heeft de brandweer naast een zaag, ook beroepsgeheim én kijken we dan met zijn allen maar even weg met open mond (van verbazing)….tot onze zwijgplicht weer geldt.

Lente: De eerste 1000 dagen

• april / 2025

De eerste duizend dagen worden geteld vanaf het moment van de bevruchting tot de tweede verjaardag. Deze dagen zijn bepalend voor de rest van ons leven. In geen enkele periode worden er meer biologische mijlpalen gehaald. Deze periode van snelle fysieke groei en versnelde mentale ontwikkeling bieden een unieke kans om een leven lang gezondheid en intelligentie op te bouwen. Hier moet je het de rest van je leven mee doen. Hoe beter die basis is, hoe groter de kans op een gezond leven.

Wat een gezond leven is, vult iedereen gedurende zijn leven op zijn eigen unieke manier in. Er zijn allerlei programma’s of lifestyle “coaches” die je kunnen begeleiden om gezond te blijven. Soms heb je “professionele” zorg nodig om gezond te worden. Wat ik mij als moeder én zorgverlener afvraag is waarom alles binnen de “professionele” zorg door een medische of wetenschappelijke bril moet worden bekeken. Zeker gedurende die eerste 1000 dagen. Waar zijn we in de “professionele” zorg gestopt om te luisteren naar de zorgvraag van patiënten en hun ouders? Standaardisatie of generalisatie van zorg lijkt me onmogelijk als de ontwikkeling van iedereen die eerste 1000 dagen zo anders is.

Laatst was er een zorgvraag van zowel mens en dier. Een autistisch meisje, had een hulphond nodig om de behandeling te ondergaan. Nu weet de dierenarts absoluut meer van honden dan ik, maar als mens en dier een synergie hebben wie ben ik dan om niet buiten de kaders mee te denken. Deze grote hond mocht ook mee op de stoel, waardoor ik nog nooit zoveel haren van een “patiënt” heb zien afkomen. Ik heb ook nog nooit zoveel verschillende soorten voeding na behandelingen voorbij zien komen. Van bananen, tot chocola, van zelfgemaakte smoothies tot borstvoedingsijsjes. Ouders weten wat werkt voor hun kind. Zij kennen hun kind al beter in de eerste paar dagen dan wij medici in een uurtje van hun leven. Ik pleit om in de (professionele) zorg door een menselijke bril te gaan kijken i.p.v. door een medische bril. Niet alleen gedurende die eerste 1000 dagen, maar tijdens het hele leven!

Winter: Een frisse blik!

• januari / 2025

Het is 2025 en lekker fris buiten. Het jaar is begonnen met winterse buien. Meer dan 10 jaar geleden is de Tongriem Kliniek begonnen. Met frisse moed, maar vooral met een lange adem heeft de Kliniek zijn huidige vorm aangenomen. “Wijsheid komt met winters” aldus Oscar Wilde. Er is nu sprake van een multidisciplinaire samenwerking met een frisse blik op de geneeskunde, tandheelkunde en andere zorg disciplines.  Dit jaar wordt het niet terugblikken, maar de blik vooruit én op veel frisse lucht!

Buiten een luchtje scheppen zorgt voor frisse lucht. Die lucht, ofwel zuurstof (O2 ) hoort het lichaam binnen te komen via onze neus. De lucht wordt daar gefilterd en verwarmd en zorgt voor een betere balans tussen koolstofdioxide en zuurstof in je cellen. Deze O2/CO2 verhouding blijkt bij neusademhalers veel optimaler te zijn, waardoor het immuunsysteem krachtig ondersteund wordt. Tevens heeft de neusademhaling een positieve invloed op je lichaamshouding, je gemoedstoestand, je bloeddruk en hartslag. Heel fijn tijdens de winterblues.

Mensen die door hun neus ademhalen krijgen ongeveer 60% meer zuurstof binnen dan mensen die door hun mond ademhalen. Mensen die ’s nachts door hun mond ademen, kunnen eerder last hebben van snurken en slaapapneu, wat kan leiden tot slaapstoornissen en vermoeidheid overdag. Genoeg reden om je mond dicht te houden tijdens onze (winter)slaap. Het komt ook vast niet uit de lucht vallen, dat neusademhaling onze mondgezondheid verbetert. Mondademhaling kan leiden tot een drogere mond wat het risico op tandbederf (cariës) en tandvleesontstekingen kan verhogen.  

Ademen is het eerste en laatste wat we doen in ons leven en gaat dus niet tussen neus en lippen door. Let in het kader van de goede voornemens er maar eens op hoe je ademt en waar je tong zich dan bevindt. Kan die tong goed naar het gehemelte toe bewegen om die mond gesloten te houden? Wij zullen hierover onze mond en een “boekje” open doen het aankomende jaar….